Ιστορία της Θεολογικής Ακαδημίας και Σεμιναρίου

 

Το ιστορικό παρελθόν της Θεολογικής Ακαδημίας της Τιφλίδας – Θ.Α.Σ.Τ. βασίζεται στη μακροχρόνια παράδοση της εκκλησιαστικής εκπαίδευσης, αφού συνεχίζει το έργο των κέντρων Γραμματείας που υπήρχαν κοντά στα γεωργιανά μοναστήρια τόσο στη Γεωργία, όσο και διασκορπισμένα στο εξωτερικό. Η αύξηση του φωτισμού ανάμεσα στους μοναχούς ήταν η συναφής διαδικασία της δραστηριότητας της γραμματείας που διεξάγοταν στα μοναστήρια, ειδικά με τις μεταφράσεις από ξένες γλώσσες, την αντιγραφή, τον πολλαπλασιασμό και τη δημιουργία πρωτοτύπων έργων, οι οποίες αποτελούσαν μια διαδοχική και συνδεδεμένη διαδικασία.

 

Τα θεολογικά εκπαιδευτικά κέντρα που υπήρχαν στη Γεωργία και εκτός των συνόρων της (Δ΄-ΙΗ΄ αιώνες) διαδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο στην ιστορία του γεωργιανού χριστιανικού πολιτισμού. Πρώτα απ 'όλα, πρέπει να αναφερθούμε στην Αγία Λαύρα του Αγίου Σάββα της Παλαιστίνης, όπου οι Γεωργιανοί είχαν τον δικό τους ναό. Αυτός ήταν και ο τόπος όπου η γλωσσική μεταρρύθμιση είχε πραγματοποιηθεί (από τον Khanmeti στο Haemeti). Στα μοναστήρια δρούσαν: ο Άγιος Ιλαρίωνας Ιβήρ (Θ΄ αιώνας), ο Ιωάννης Ζωσίμος (Ι΄ αιώνας), ιδρυτής της Μονής του Τιμίου Σταυρού και ο Γρηγόριος Πρόχορος (Ι΄-ΙΑ΄ αιώνες).

 

Ξεκινώντας από τον Θ΄ αιώνα, ιδρύθηκε μεγάλος αριθμός γεωργιανών κέντρων στη Βυζαντινή εποχή. Πιο συγκεκριμένα, στην Κωνσταντινούπολη, την Κύπρο, στο Άγιο Όρος, στο Πετριτίσιον... Η Κωνσταντινούπολη είχε γίνει το μεγαλύτερο εκπαιδευτικό κέντρο για τους Γεωργιανούς. Ο Άξιος Άρσεν του Ikalto και ο Ιωάννης Petritsi, ο Ιλαρίωνας Ιβήρ και άλλα εκκλησιαστικά πρόσωπα. Ο Αθανάσιος Αγιορείτης το 963 ίδρυσε το πρώτο μεγάλο μοναστήρι στο Άγιον Όρος. Οι Γεωργιανοί μοναχοί συμμετείχαν επίσης στη λειτουργία της προαναφερθείσας Λαύρας.

 

Στα 980-983 στον Άγιο Όρος ειδικά για τους Γεωργιανούς ιδρύθηκε το ιβηρικό μοναστήρι (Iveron), χάρη της δραστηριότητας του Ιωάννη Αγιορείτη και του Αγίου Ιωάννη Τορνικιού (Tornike Eristavi). Οι δραστηριότητες που ξεκίνησε ο Ιωάννης συνεχίστηκαν από τον γιο του, τον μεγάλο φωτιστή της εκκλησίας, τον Αγ. Ευθύμιο Αγιορείτη (περίπου 955-1028) που ίδρυσε θεολογική σχολή στον Άθω. Ο Άγιος Γεώργιος Αγιορείτης ήταν ένας από τους πνευματικούς πατέρες της Ιεράς Μονής Ιβήρων (1009-1065): Στην Ιστορία της Γεωργίας είναι ανεκτίμητη η προσφορά του Αγ. Γεωργίου Αγιορείτη στην ανάπτυξη και τον εμπλουτισμό της παλαιάς γεωργιανής γραμματείας.

 

Η Μονή Πετριτσίου ιδρύθηκε από τον Γρηγόριο (Eristavt-Eristavi) Bakurianisdze στο Πετρίτσι, το 1083. Ο ίδιος συνέταξε ένα τυπικό για το μοναστήρι στα Γεωργιανά και στα Ελληνικά. Στο μοναστήρι ιδρύθηκε το γεωργιανό σεμινάριο. Η Ακαδημία του Gelati ιδρύθηκε στις αρχές του ΙΒ΄ αιώνα, από τον βασιλιά της Ηνωμένης Γεωργίας Δαβίδ τον Oικοδόμο. Η ακαδημία ιδρύθηκε μέσα στη Μονή Gelati όπου η διδασκαλία διεξάγοταν σύμφωνα με το εκπαιδευτικό σύστημα του Μεσαίωνα - trivium – quadrum (ρητορική, γραμματική, φιλοσοφία μαζί με τη διαλεκτική, μαθηματικά, γεωμετρία, μουσική, αστρονομία), στην οποία επισυνάφθηκε και η θεολογία.

Η Ακαδημία του Ikalto - η σημασία της μονής Ikalto που ιδρύθηκε τον ΣΤ΄ αιώνα από τον μαθητή του Ιωάννη Zedazneli, τον Ζήνωνα, αυξήθηκε σημαντικά μετά τη δημιουργία ενός ανώτατου εκπαιδευτικού ιδρύματος το δεύτερο μισό του 12ου αιώνα. Η ακαδημία έγινε διάσημη χάρη του διάσημου ηγέτη της Γεωργιανής Εκκλησίας, του θεολόγου Αρσένιου του Ikalto, ο οποίος έλαβε την εκπαίδευσή του στην Κωνσταντινούπολη. Φαίνεται ότι στην Ακαδημία του Ikalto η διαδικασία διδασκαλίας βασίστηκε στην ίδια αρχή όπως στη Γελάτι. Εκτός από τις ακαδημίες, ιδρύθηκαν επίσης εκπαιδευτικά ιδρύματα μέσα στα μοναστήρια του Shio-Mgvime, Davit Gareja, Opiza, Oshki, Shatberdi, Khantsta.

Το Θεολογικό Σεμινάριο της Τιφλίδας ιδρύθηκε το 1755 με την ευλογία του Αγιότατου και Μακαριότατου Καθολικού Πατριάρχη Πάσης Γεωργίας Αντωνίου του Α΄. Ο πρώτος Πρύτανης του ήταν ο Φίλλιπος Kaitmazashvili. Στο σεμινάριο διδάχθηκαν τα ακόλουθα μαθήματα: γραμματική, πιοιτική, τέχνη, ρητορική, λογική, κατηγορίες του σχολαστικού Αριστοτέλη, μεταφυσική, φυσική, ηθική. Παράλληλα, άνοιξε θεολογικό ίδρυμα στην Telavi το 1758, με βάση την οποία ιδρύθηκε ένα θεολογικό σεμινάριο το 1782. Ο πρώτος Πρύτανης του ήταν ο Αρχιμανδρίτης Γαϊός. Μετά την κατάργηση του Αυτοκέφαλου της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Γεωργίας, οι γεωργιανοί θεολογικοί φορείς σταμάτησαν να λειτουργούν.

Θεολογική Ακαδημία και Σεμινάριο της Τιφλίδας – με την ευλογία του Αγιότατου και Μακαριότατου Καθολικού - Πατριάρχη όλης της Γεωργίας, του Εprem Β΄. Στην πόλη Mtskheta ιδρύθηκαν ποιμενικά μαθήματα στις 14 Οκτωβρίου 1963, που μετατράπηκαν σε Θεολογικό Σεμινάριο το 1965. Ο Πρύτανης του προαναφερθέντος ιδρύματος μέχρι το 1972 ήταν ο αγιότατος και Μακαριότατος Ηλίας Β', που εκείνη την περίοδο πριν από το 1967 διατέλεσε ο Επίσκοπος του Batumi-Shemokmedi, από το 1972 ο μητροπολίτης Σοχούμι-Αμπχαζίας και από το 1977 Καθολικός-Πατριάρχης Πάσης Γεωργίας. Με την ευλογία του το 1988 ιδρύθηκε Θεολογική Ακαδημία Τιφλίδας, η οποία ενώθηκε με το Σεμινάριο. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι με την δραστηριότητα του Πατριάρχη Ηλία Β', η Εκκλησία της Κωνσταντινούπολεως αναγνώρισε το αυτοκέφαλο της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Γεωργίας το 1990. Έτσι, το γεγονός συνέβαλε στην εκκλησιαστική εκπαίδευση στη Γεωργία. Το 1993 ιδρύθηκε το Θεολογικό Ινστιτούτο στην Θεολογική Ακαδημία, αποτελούμενο από δύο σχολές της χριστιανικής ανθρωπολογίας και την ιστορία και τη θεωρία της χριστιανικής τέχνης. Το 2005 ανοίχτηκαν οι σχολές της εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής, της ζωγραφικής εικόνων, της αποκατάστασης του καβαλέτου και της μνημειακής ζωγραφικής. Το 2006 ιδρύθηκαν επίσης το Ινστιτούτο Διακόσμησης Κηπουρικής και Οικολογίας και το Γυμνάσιο Εκκλησιαστικής Τραγουδιού και Μελέτης Εκκλησιαστικής Μουσικής. Ένα σημαντικό γεγονός πραγματοποιήθηκε το 2013, ως αποτέλεσμα των βαθιών εργασιών και προσπαθειών, του Καθολικου Πατριαρχη Πάσης Γεωργιας Ηλία Β΄ ένα Διδακτορικό Συμβούλιο ιδρύθηκε στη Θεολογική Ακαδημία και σεμινάριο της Τιφλίδας που είναι εξουσιοδοτημένο να απονέμει ακαδημαϊκό τίτλο διδάκτωρα της Θεολογικής (με διάταξη N47, 29.03.2013). άρχισε να λειτουργίσει Πρόγραμμα Διδακτορικών σπουδών με τις περαιτέρω επιστημονικές τάσεις: Πατρολογία, Δογματική, Εκκλησιαστική Ιστορία, Βιβλιοθήκη, Λειτουργική και Κανόνα. Η διαδικασία διδασκαλίας και στα τρία επίπεδα είναι ελεύθερη.